Dengeli Yemeklerde besin cesitliliginin saglanmas temel beslenme ve enerji gereksinimini karslamaya yeter. Ucuncu Dunya ulkeleri bir yana braklsa bile, Bat ulkeleri ve Turkiye' de de yetersiz beslenme olgusu kucumsenmemelidir. Ama bu ulkelerde daha cok asr beslenme sorunlar yaygnlasmaktadr. Gerekli olandan cok yeme egilimiyle birlikte baz besin turlerini goz ard ederek yalnzca belirli besinlere, ozellikle yag ve proteinlere agrlk verilmesi dengesiz beslenmeye yol acmaktadr. Bu d cesitli hastalklarn ortaya ckmasna neden olur. Ornegin asr sismanlk ve sismanlga eslik eden yuksek tansiyon yanls beslenme alskanlgnn bir sonucudur. Bu da her gun yedigimiz yemeklerin miktarn ve cesitliligini denetlememiz gerektigini gosterir. HER SEYDEN BIRAZ Dogru beslenme icin derin beslenme bilgisine ve karmask hesaplara gerek yoktur. Baslca besinlerin temel bilesimini ogrenmek, en iyi nasl saklanabileceklerini ve pisirilebileceklerini bilmek zor olmadg gibi, cogu zaman da yeterlidir. Her seyden once vucut agrlgnn denetlenmesi gerekir. Kisi en az haftada bir kez tartlmaldr. Hep ayn saat ve kosullarda, ayn tan kullanlarak yaplan olcumler yanlma payn azaltr. Kilo arts, cok az da olsa beslenme fazlasnn belirtisi ve yemek miktarn azaltmay gerektiren bir uyardr. Besin almn azaltmak icin az enerji veren ve doyurucu yiyeceklere, ornegin cig yenen sebzeler ve kepekli ekmek ya da biskuvi gibi lifli yiyeceklere agrlk verilmelidir. Bu arada fiziksel etkinliklerin yarar unutulmamaldr. Duzenli yuruyusler kalori fazlasn vermekte oldukca etkilidir. Kilo fazlasyla karslasnca genellikle hemen ekmek ve obur unlu yiyecekler sorumlu tutulur. Bunlar tek sismanlatc besin olarak gormek yanls bir yaklasmdr. Dolaysyla yalnzca ekmek ve unlu yiyecekleri keserek istenen sonuc saglanamaz. Kendiliginden "sismanlatc' ya da "zayflatc" dogal ya da hazr besinler yoktur. Ayn bicimde miktar kstlamas yapmadan uygun beslenmeyi saglayacak bir besin bulmak da olanakszdr. Ornegin yalnzca spanak ya da stitle beslenme sorunu cozmez. Vucudun gereksinimlerini uygun ve dengeli bir bicimde karslamann en iyi yolu, cesitli besinleri birlikte almaktr. Kolayms gibi gorunen bu cozum nasl gerceklesebilir? Isi kolaylastrmak icin besinler, icerdikleri besleyici maddelere gore yedi gruba ayrlabilir. Dengesiz beslenmeye yol acmamak icin gunluk beslenme uro~ramn her gruptan bir ya da daha cok besini kapsayacak bicimde duzenlemek gerekir. Dogal olarak secimler gruplarn kendi icindeki zengin cesitlilik gozetilerek yaplmaldr. Ornegin, cok sk yenen biftegin yerini duruma gore tavuk eti, balk ve obur beyaz etler almaldr. Etler ekmek, patates ve baska uygun sebzelerle birlikte yenmelidir. Bu kurallara uyulmas vitamin, protein ya da baska maddelerden olusan bir beslenme programna basvurma geregini ortadan kaldrn. Ama ozel durumlarda hekim ya da beslenme uzmannn gerekli gordugu duzenlemelerin dsna cklmamas gerektigi unutulmamaldr. Ogunlenin bolunmesi de onemli bin konudur. Dengeli beslenme icin gune iyi bir kahvaltyla baslanmaldr. Boylece hem gunluk etkinlikler icin gerekli enerji bastan saglanms, hem de ogle ve aksam ogunlerinde daha az yemek yenerek sindirim organlarnn yuku hafifletilmis olur. Baz Bat ulkelerinde kahvalt ogle yemeginin yerini alan baslbasna bir ogundur. Kahvalty, dsar ckmadan once aceleyle yudumlanan kahve yerine, sut, yogun ya da sutlu bir icecek, ekmek, bal ya da recel ve istege gore biraz meyve ile yapmak daha yerinde olun. Meyve ogle yemegi oncesinde de yenebilir. Boylece sindirim surecine uygun bir baslangc yaplms olun. Ogle ve aksam yemekleri arasndaki zaman da bin ikindi kahvaltsyla bolunebilir. Ikindi kahvaltsnda istege gore cay, tatl, meyve ya da dondurma bulunabilir. Dengeli beslenme kurallar